ЕВРОПСКАТА КОМИСИЈА ПРЕЗЕНТИРАШЕ НОВАТА СТРАТЕГИЈА ЗА МОБИЛНОСТ

Европската комисија (ЕК) ја претстави својата Стратегија за одржлива и паметна мобилност заедно со акционен план од 82 иницијативи што ќе ја водат работата на комисијата во транспортниот сектор во следните четири години.

Стратегијата ги поставува основите за тоа како европскиот транспортен систем ќе стане дигитализиран и еколошки и поотпорен на идните кризи. Ова ќе резултира во 90% намалување на емисиите до 2050 година, наведено во Европскиот зелен договор.

Стратегијата идентификуваше иницијативи во 10 клучни области

За да се направи транспортот поодржлив, ЕК ќе:

• здрава и одржлива урбаната мобилност, на пример со удвојување на брз железнички сообраќај и проширување на инфраструктурата за велосипедизам во следните 10 години;
• зголемување на зелениот товарен транспорт, вклучително и удвојување на железнички товарен сообраќај до 2050 година;
• зголемување на таксите за загадување и обезбедување подобри стимулации за корисниците, на пример со спроведување мерки за да се обезбеди фер и ефикасно ценовно ниво во сите режими;
• зајакнување на вложувањата кај возила со нулта емисија, пловни објекти и авиони, горива од обновливи извори и низок-јаглерод, како и сродна инфраструктура и
• да се создадат аеродроми и пристаништа со нулта емисија.

Иновациите и дигитализацијата ќе ја формираат базата на проток на патниците и товарот во иднина доколку се создадат вистинските услови. Стратегијата предвидува:

• правејќи ја поврзаната и автоматизирана мултимодална мобилност реалност, преку понуда на патниците да купуваат билети за мултимодални патувања за непречено префрлување помеѓу различните транспортни модови и
• зајакнување на иновациите и употреба на податоци и вештачка интелигенција (АИ) за попаметна мобилност.

Бидејќи транспортот е еден од најтешко погодените гранки од пандемијата Ковид-19 и многу деловни субјекти доживуваат огромни оперативни и финансиски тешкотии, ЕК се обврза на:

• зајакнување на единствениот пазар, вклучително и комплетирање на Трансевропската мрежа за транспорт (ТЕН-Т) до 2030 година и зголемување на инвестициите, јавни и приватни, во модернизацијата на возните паркови кај сите видови на транспорт;
• создавање  мобилност на фер и праведна основа за сите, и
• засилување на безбедноста и сигурноста за сите видови на транспорт.

ЕК вели дека овие иницијативи ќе резултираат со голем број пресвртници:

До 2030 година:

• брзиот железнички сообраќај двојно ќе се зголеми во Европа;
• групните патувања под 500 км треба да бидат неутрални со јаглерод;
• автоматизираната мобилност ќе биде застапена во големи размери;
• најмалку 30 милиони автомобили со нулта емисија ќе бидат во функција на европските патишта;
• 100 европски градови ќе бидат неутрални во однос на климата, и
• морските пловни објекти со нулта емисија ќе бидат подготвени за продажба.

До 2035 година:

• големи авиони со нулта емисија ќе бидат подготвени за продажба.

До 2050 година:

• железничкиот товарен сообраќај ќе се зголеми двојно;
• ќе работи оперативна мултимодална ТЕН-Т мрежа за одржлив и паметен транспорт со голема брзина на поврзување и
• скоро сите автомобили, комбиња, автобуси, како и нови тешки возила ќе бидат со нулта емисија.

„За да ги постигнеме нашите климатски цели, штетните емисии од транспортниот сектор мора да имаат јасен тренд на опаѓање“, вели Франс Тимерманс, извршен потпретседател за Европски зелен договор „Денешната стратегија ќе го смени начинот на кој луѓето и товарот се движат низ Европа и ќе го олесни комбинирањето на различните начини на транспорт во едно патување“.

„Како столб што ги поврзува европските граѓани и деловни активности, транспортот е важен за сите нас“, вели комесарот за транспорт, г-ѓа Адина Валеан „Немаме време да губиме за да бидеме соодветни за во иднина. Дигиталните технологии имаат потенцијал да го револуционизираат начинот на движење, правејќи ја нашата мобилност попаметна, поефикасна и исто така позелена. Треба да им обезбедиме на бизнисите јасен пат за зелените инвестиции што ќе треба да ги направат во текот на следните децении “.

Поддршка на индустријата

Стратегијата е поддржана од Заедницата на европски компании за железници и инфраструктура (ЦЕР), Здружението на европски управители на железничка инфраструктура (ЕИМ) и Европската асоцијација на железничка индустрија (УНИФЕ), кои повикаа на целосно и брзо спроведување.

„Пресвртниците предложени од стратегијата ќе им овозможат на европските железници континуирано да ја развиваат својата улога да бидат двигател на мобилноста на следната генерација што е флексибилна, паметна и одржлива“, вели извршниот директор на ЦЕР, г-н Либор Лохман.

„Железницата мора да стане столб на чист, безбеден, интегриран и дигитален систем за мобилност во ЕУ“, вели генералниот директор на Унифе, г-дин Филип Ситроен. „Индустријата за снабдување со железница ќе се посвети на обезбедувањето на новата стратегија за оваа визија. Истражувањата и иновациите, преку програмата за наследник на Shift2Rail – особено во врска со возниот парк од следната генерација и ERTMS – ќе ја направат шината посилна и подобра за прилагодување на глобалната криза, како што е моменталната пандемија.

Железнички товар

Европската асоцијација за железнички товарен превоз (ЕРФА) вели дека објавувањето на стратегијата означува почеток на процес за доставување правна рамка, која ги задоволува потребите на железничката товарна индустрија.

Од здружението велат дека ревизијата на регулативата за железнички товарни коридори и регулативата ТЕН-Т, кои се вклучени во стратегијата, е вистинскиот потег бидејќи двете регулативи треба да се решат заедно со оглед на нивното меѓусебно значење.

ERFA, исто така, повика на законодавство за да се осигура дека железничките товарни коридори ги исполнуваат клучните параметри, како што се компатибилноста со параметрите за товарење P400 и олеснувањето на сообраќај на возовите долги до 740 метри на сите коридори.

„Патоказот што го предлага ЕК е соодветен и го насочува клучното законодавство што треба да се ревидира“, вели генералниот секретар на ЕРФА, г-дин Конор Фејган. „Остануваме оптимисти дека ќе има силна политичка поддршка од Европскиот парламент и Европскиот совет за железничкиот товарен превоз“.