ШВЕДСКАТА ЕВОЛУЦИЈА НА ЕЛЕКТРИЧНИТЕ ПАТНИ СИСТЕМИ И ДАЛИ МОЖЕ ИСТИТЕ ДА ГИ ПРИМЕНИМЕ КАЈ НАС

Интелегетниот транспорт се разгледува како можност на следната генерација електрични патишта кои ја отвораат иднината во електрифицираниот транспорт. Ова посебен фокус става на проектот „Шведски еволуционен пат“, воедно вклучувајќи придонес на Матс Алакула од Универзитетот во Лунд и Карин Ебинхаус од Елонроа АБ.

Упте пред 20 години постоела перцепција дека електричните автомобили, автобуси и камиони се инфериорни во однос на возилата на погон на гориво, како во однос на перформансите така и според опсегот на возење.

Оттогаш технологијата на батерии еволуира и научивме дека електричните автомобили можат да одговараат на перформансите или уште подобро да ги извршуваат перформансите во однос на возилата со гориво, со доволен опсег. Користејќи ја технологијата на батерии, се чини дека може да ги електрифицираме сите патни возила, но дали тоа ќе го реши проблемот?

Колку и да звучи привлечно, не е толку едноставно, големите батерии кои се потребни за напојување на овие возила, доаѓаат до импликации со тежината, цената и влијанието врз животната средина.

На Факултетот за инженерство при Универзитетот Лунд, професорот по индустриска електротехника, Матс Алакула, учествуваше во истражување и развој на системи на електрични патишта (EPC) повеќе од една година.

„Со инфраструктура за полнење изградена на станици за полнење во текот на ноќта и станици за брзо полнење по дадените релации за возење, на возилата им требаат скапи, гломазни и тешки батерии за да постигнат прифатлив опсег на возење. Ова е особено проблематично за комерцијалните возила како тешките камиони и автобуси. Треба да бараме решенија кои овозможуваат управување со возилата целосно по електричен пат, но истовремено да се намали потребната количина на батерии.“ – изјавува Алакула.

Предност на системот на електричен пат

Идејата за модерен ERS се појави пред 20 – тина години, инспирирана од постојаното снабдување со енергија во тролејбусите. Следната генерација на ERS може да снабдува енергија скоро за сите видови патни возила како автомобили, автобуси и камиони.

Доволно е паметно да се разликува потрошувачката на различни видови на патни возила, да им се помогне на возилата да планираа ERS полнење и да ја дистрибуираат моќта селективно помеѓу различен вид на возила и да управуваат со наплата и друг вид на услуги.

ERS овозможува големината на батеријата да се намали до 80 проценти, што го зголемува капацитетот за носивост на патници и стоки и го намалува негативното влијание поврзано со батеријата врз животната средина.

Инфраструктурата ERS е применлива на постојните патишта; технологијата во проектот Evolution Road користи тенка шина нанесена на врвот на асфалтот, што го прави исклучително лесен за инсталирање.

Понатаму, шината содржи напредна технологија која во суштина го надградува патот до паметна и дигитална мрежа, обезбедувајќи комуникациски придобивки покрај снабдувањето со енергија.

Што е со чинењето?

Матс Алакула од универзитетот Лунд проценува дека трошоците за имплементација на мрежата ERS на најголемиот патен систем (дефинирани како сите назначени европски електронски патишта и национални патишта) во Шведска, се помалку од половина од цената за спроведување на мрежата на станицата за полнење и поголемите батерии во ЕВ низ целата земја.

Спроведувањето како ова би значело растојание од која било точка надвор од мрежата на ERS до патот ERS би било помалку од 50 км во повеќето делови на земјата, со што се намалува потребата за значителен опсег на батерии.

Предности на јавниот превоз

Како пример, шведскиот град Лунд – со население од 90.000 жители – има 10 автобуски линии. Едно решение за електрификација на возниот парк на автобуси би било да ги полнат на крајните станици.

На Универзитетот Лунд, пресметките покажуваат дека за 10 автобуски линии ќе бидат потребни 20 полначи за крајни станици. За да се снабдат со електрична енергија овие 10 автобуски линии додека возат во градот, само 10 проценти од вкупната должина на трасата на сите автобуски линии треба да бидат покриени со ЕРС, бидејќи автобуските линии делумно ги делат истите правци.

Цената на ERS, вклучително и поврзаната опрема инсталирана на автобусите, би била приближно иста како и станиците за крајни полначи, но многу други видови возила потоа би можеле да ја споделат инфраструктурата за полнење ERS.

Пренасочување на потрошувачите кон електрични возила

Со имплементиран ERS, EВ можат да имаат корист од проширениот опсег на употреба без големи батерии, правејќи ги поевтините EВ да бидат попривлечни за потрошувачите. Беспрекорното полнење кога возилата се во движење или дури се паркираат низ градовите, отстранува некои пречки и дополнително планирање што ги имаат денес многу ЕВ-уреди.

„Зошто треба да застанеме за полнење кога тоа не е потребно – и што е уште поважно – да носиме тежина на тешки батерии додека возиме? Со ERS имате непречено полнење, односно едноставно полните додека возите, па дури и додека сте паркирани“, вели Карин Ебингхаус, извршен директор на Elonroad AB – партнер во шведскиот проект ERS.

Шведска е пионер во системите за електрични патишта

Шведска е пионер кога станува збор за ERS, со четири различни полигони на јавни патишта. Следниот чекор на шведскиот патоказ ЕРС е изградба на пилот од 25-30 км – првиот постојан ERS во земјата. Проектите првенствено се финансираат од Шведската администрација за транспорт како едно од можните решенија за целите на владата да ги намали емисиите на стакленички гасови од домашниот транспорт за 70 проценти до 2030 година.

Иднината на градскиот јавен превоз во нашата држава со помош на системите за електрични патишта

Како што вчера дознавме градските власти одбраа проектанска куќа за изведба на метро – бас ( трамвај на тркала) која може оваа идеја да ја разработи повеќе за оваа линија.

Поголемите градови во нашата држава имаат постојано проблем со загаденоста и пренатрупаноста со возила и секако треба да се пренасочат кон друг вид на транспорт. Локалните власти треба постојано да наоѓаат посовремени решенија за превоз кои ќе бидат поеколошки но и поприфатливи.

Спроведувањето на ERS за јавен превоз во градовите како Куманово, Битола, Скопје ќе носи придобивки за сите видови возила, како што се автомобилите и комерцијални возила, што можат да ја користат истата инфраструктура за полнење како и системот за јавен превоз. Ова го прави економично и еколошко решение за градот како целина. Современиот ERS овозможува и паметни градски услуги кои носат бројни придобивки за градот и неговите граѓани.