ПОЗАЈМЕНО ИНТЕРВЈУ: „ОНИЕ КОИ ГИ КОНТРОЛИРААТ СВЕТСКИТЕ ЛОГИСТИЧКИ ЛАНЦИ, ЈА КОНТРОЛИРААТ СВЕТСКАТА ЕКОНОМИЈА“

Европската Комисија проценува дека ЕУ заостанува во инвестиции во споредба со САД и Кина околу 190 милијарди евра годишно. Под овие услови, деловните модели со монополско уредување од Европа тешко можат да се спротивстават на големите врвни инвеститори од странство, вели проф. Д-р. Мајкл Тен Хомпел, управен директор на Фраунхофер институтот за проток на материјали и логистика ИМЛ.

Во ова интервју, тој зборува за тоа зошто нам во Европа сега ни треба алтернатива на Силиконската долина во областа Б2Б, колку се иновативни во логистиката и како ќе се развиваат платформските бизниси во следните неколку години.

Со истражувачкиот проект Силиконска економија, Фраунхофер ИМЛ сака да помогне да се постигне чекор напред за децентрализирана и отворена платформа економија во Германија и Европа како алтернатива на Силиконската долина. Како треба да работи тоа?

Проф. Д-р. Мајкл Тен Хомпел: „Eкономијата на отворена и федерална платформа бара обемна соработка помеѓу логистичките и ИТ компаниите и заеднички развој на отворени стандарди засновани на софтвер со отворен извор. Со цел да се мотивира и воспостави овој заеднички развој, Фраунхофер ИМЛ и нејзините партнери во проектот ги ставаат на располагање сите резултати од проектот Силиконска Економија како отворен извор. Од една страна, развиваме инфраструктура за силиконска економија и потребните основни компоненти; исто така, ние градиме платформа со отворен извор и заедница за развивачи и корисници. Поточно, се создава инфраструктура со минимален праг на влез за компании од сите големини, како и за меѓународна заедница на развивачи. Во неговото јадро е библиотека со компоненти со отворен извор кои не само што ги опишуваат отворените стандарди за податоци, интерфејси и процеси, туку и ги прават применливи.“

Во однос на тоа дека платформите во Европа  не се развиени на ниво кое што е постигнато во Кина и САД, тој посочува дека „недостасуваат пари и финансии. Комисијата на ЕУ ја проценува заостанатата инвестиција на ЕУ во споредба со САД и Кина на околу 190 милијарди евра годишно. Под овие услови, деловните модели со монополско тврдење од Европа тешко можат да се спротивстават на големите врвни играчи од странство. Значи, сега ни треба контра-концепт за Б2Б секторот во Европа: федерална, децентрализирана и отворена платформа економија – силиконска економија – не само за логистиката.“

За одлично работење на платформите како Alibaba, Google, Amazon, проф. Д-р. Мајкл Тен Хомпел изјавува: деловните модели на овие платформи се засноваат на фактот дека тие виртуелизираат деловна активност, а понекогаш дури и цела индустрија ја вметнуваат во една платформа – и со тоа го олеснуваат животот на крајниот клиент.

Најголемата светска компанија за изнајмување соби, Airbnb, нема свои хотели, а најголемата компанија за такси во светот, Uber, нема свои возила. Оваа листа на платформи B2C е долга и тие се толку привлечни затоа што се лесни за употреба и ги нудат сите потребни услуги од еден извор. Корисниците не треба да се грижат за организацијата, но можат да се концентрираат на своите проблеми. Сепак, монолитните платформи ги одделуваат класичните провајдери од нивните клиенти и се префрлаат меѓу нив. Ова е токму она што се случува во областа Б2Б.

Во однос на преносливоста на потенцијалите на платформите B2C на деловните активности на B2B, професорот вели дека: Секако може да се научи многу од успехот на американската и кинеската платформа B2C, но европскиот пристап кон економијата на отворена платформа во бизнисот со Б2Б е поинаков. Покрај тоа, деловните модели на Еднорог на Силиконската долина се со ограничена соодветност само за сложената логистичка структура B2B. Честопати дури не е можно ниту една логистичка компанија да развие решенија доволно брзо за економијата на платформата што несомнено доаѓа. Тоа е токму она што можеме да го сториме со Силиконската економија – децентрализирана, федерална и заедничка. Може да се каже едноставно: Силиконската долина беше вчера, Силиконската економија е утре. Силиконската долина е B2C, со релативно едноставни деловни модели, додека Silicon Economy е B2B со процеси контролирани од АИ.“

Економијата на платформата има огромно влијание врз деловните модели. Кои специфични последици ќе има ова за средните компании?

Професорот дава одговор: „ Легитимната цел на олигополските платформи е да ги окупираат интерфејсите кон клиентот и да ги насочуваат протоците на податоци и основните деловни процеси трајно кон нивните платформи. Ова исто така вклучува логистички услуги доколку ветуваат доволен профит. Платформите се успешни во бизнисот со крајни потрошувачи, ако се лесни за употреба и директната додадена вредност е препознатлива за корисникот. Во бизнисот со логистика B2B не се разликува. Прагот за учество на компаниите во силициумската економија мора да биде што е можно понизок и придобивките мора веднаш да се препознаат. Затоа се потпира на отворен извор. На крајот на краиштата, секој може да презема компоненти и да постави сопствен деловен модел врз нив – од едноставна апликација за возач до платежна заснована на блокчејн. Оваа можност е единствена и ќе постави стандарди.

Една работа е важна за мене во овој момент: Нашиот проект за силиконска економија не се однесува на конкуренција со компании или објаснување на нивниот бизнис пред давателите на логистички услуги. Станува збор за создавање заеднички основи и нивно применување за да се овозможат нови деловни модели.“

Во однос на тоа дали дискусиите за економијата на платформата честопати се поврзани со технологии како што се АИ, машинско учење, блокчејн, големи податоци. Дали логистиката е доволно иновативна?

„ Едногласно да! Како ниедна друга индустрија, логистиката е високо стандардизирана во детали и предодредена за сеопфатна употреба на платформи и процеси на вештачка интелигенција. Затоа логистиката ќе биде и првата индустрија во која масовно ќе преовладуваат процесите на АИ. Ова ја прави логистиката клучен сектор за дигитализација.“

За безбедноста на податоците на самите платформи, тој вели: „ окму тука започнуваме со силициумската економија. Суштински аспект е да обезбедиме суверенитет на податоците и да обезбедиме реална размена на податоци. За да можеме да тргуваме со употребата на податоците, треба да ја комбинираме употребата со самите податоци. Оваа страна на силиконската економија е поврзана со меѓународните простори за податоци и GAIA-X. Во високо дистрибуирани и сојузни екосистеми како што е силиконската економија, потребни ни се простории за податоци во кои податоците можат безбедно и самоуверено да се разменуваат. Меѓународните простори за податоци ја исполнуваат нашата потреба за заштита на податоците и суверенитетот на податоците, како што ги разбираме во Германија и Европа. Целта е да и дадеме на секоја компанија, без разлика дали е голема, средна или мала, безбедноста дека го задржува суверенитетот и контролата над своите податоци и не мора да се плаши дека мора да се откаже од својот деловен модел или да ги даде своите податоци и дека не е поткопана од платформите или база на податоци.

Во однос на регулацијата на дигиталната економија без притоа да се создадат дополнителни пречки, проф. Д-р. Мајкл Тен Хомпел, објаснува: „ Директната интервенција на пазарот е забранета освен ако не се применува законодавството на засегнатост, на пр. во законот за монопол или данок. Доколку, сепак, се користи регулатива за да се осигура дека дигиталната економија ги следи нашите социјални норми и цели, тогаш сметам дека придружните мерки се вистинските. Дигитализацијата ќе го промени нашето општество и ние треба активно да го обликуваме овој процес. Ќе биде уште поважно европските компании да играат суштинска улога во економијата на индустриска платформа со својата дистрибуирана вештачка интелигенција – тогаш нашите стандарди можат да се применуваат многу полесно. Едно е јасно, сепак: светот ќе се врти со нас и без нас – едноставно затоа што може.“

Во однос на развојот на ваков тип на платформи во Европа, а особено во Германија, професорот дополнува: „ Платформите како Амазон и Алибаба доминираат и во деловните модели и во поврзаните процеси. Во областа на платформите Б2Б, само се донесува одлука за тоа кој ќе биде во иднински во преден план. Платформите и алгоритмите за вештачка интелигенција кои иновативно и целосно ќе навлезат во логистиката ќе победат. Ако ние не сакаме да го изгубиме овој пазар, сега треба да ја подигнеме свеста во политиката и бизнисот дека германските и европските компании сè уште имаат шанса значително да ја обликуваат силиконската економија. Понекогаш имам впечаток дека многумина не го разбираат опсегот на предметот. Дозволете ми да го кажам ова: кој ги контролира светските логистички синџири ја контролира светската економија.“

Во однос на претходната година, означена со светската пандемија од корона вирусот, тој го објаснува својот впечаток: „ Со сите негативни вести и ограничувања, бев особено импресиониран што логистиката уште еднаш играше и ќе продолжи да игра суштинска и позитивна улога, на пример кога станува збор за одржување на набавките или дистрибуција на вакцини што е можно побрзо.За мене лично, тоа е многу посебен момент да видиме како ние ја претвораме заедничката визија за силициумската економија во реалност од центарот на Европа. Фасцинантно е да се види ентузијазмот со кој над стотина колеги во институтот работат на овој нов свет. И со финансирање од Сојузното Министерство за транспорт и дигитална инфраструктура и Министерството за економија на Северна Рајна-Вестфалија, конечно имаме шанса да играме на самиот фронт.“

Кои се  идните планирани проекти?

„Започнавме со бројни развојни проекти во силициумската економија и во 2020 година ги презентиравме првите резултати како што се првиот „Blockchain  Device “ и „LoadRunner®“. Во 2021 година повторно ќе покажеме многу забележителни случувања. Бидејќи силиконската економија се развива на агилен начин. Ова значи дека секој од нас има мали групи експерти кои се занимаваат со многу специфични теми и потоа ги имплементираат во форма на софтвер и хардвер. Развојот се одвива во спринтови со јасно дефинирани цели што можат да се постигнат за кратко време. Ние си поставивме цел да започнуваме иновации на секои шест до осум недели и некои од нив – како LoadRunner® и Blockchain Device – ќе бидат први од ваков вид.“